Een Drentse proeftuin met veel onkruid.

De archeologen J.H. Holwerda en A.E. van Giffen aan het werk.

Lezing door Leo Verhart om 19:30 uur en in buurthuis De Schulp, Buizerdstraat 10 te Assen.
De Schulp is een nieuwe locatie dicht bij het het station, voor een kaartje klik hier.

De Nederlandse archeologie werd in de vorige eeuw gekenmerkt door een onderlinge strijd tussen de twee grondleggers van deze wetenschap. Dat waren de directeur van het Leidse Rijksmuseum van Oudheden (RMO) Jan Hendrik Holwerda (1873-1951) en zijn leerling Albert Egges van Giffen (1884-1973). Na een hevig conflict in Leiden vertrok de laatste naar het noorden en zouden beide mannen elkaar hun hele leven tegenwerken.

De Leidse problemen groeiden uit tot een intens en langdurig conflict dat de ontwikkeling van de Nederlandse archeologie wetenschappelijk en beleidsmatig in hoge mate zou bepalen. Er zouden elkaar bestrijdende instellingen ontstaan, er kwamen studierichtingen archeologie aan de Nederlandse universiteiten en de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB) werd opgericht, nu Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE).

Drenthe speelde in dit conflict een zeer bepalende rol. Van Giffen groeide er op en na zijn terugkeer naar het noorden zou de provincie een proeftuin worden voor nieuwe opgravingsmethoden, vernieuwingen in de wetenschap en initiatieven op het gebied van beleid en het behoud. Hij zou grote successen boeken, maar ook tegenstand ervaren.  Natuurlijk van Holwerda vanuit Leiden, maar ook in de provincie zelf. Het uiteindelijke resultaat was dat hij na de oorlog de Nederlandse archeologie naar zijn hand kon zetten. Hijzelf dacht misschien voor altijd, maar aan alles komt een einde. Toch zou hij tot zijn dood actief blijven en vooral in het beheer van de hunebedden.

Over de spreker

Leo Verhart (1952) was als conservator prehistorie verbonden aan het Rijksmuseum van Oudheden en het Limburgs Museum in Venlo. Hij maakte tentoonstellingen, televisieprogramma’s en publiceert regelmatig over archeologische onderwerpen met als speciale belangstelling de steentijd en wetenschapsgeschiedenis. 

Onlangs voltooide hij een omvangrijke dubbelbiografie over de twee grondleggers van de moderne archeologie in Nederland met als titel Parallelle sporen.

J.H. Holwerda met zijn vrouw bij hun auto. (foto Rijksmuseum van Oudheden)

A.E. van Giffen bij een opgraving in Ierland. (foto particuliere collectie)