Wandelexcursie landgoederen Heidehof en Terborgh op zaterdag 6 april 2019
Praktische gegevens (link) en Aanmeldingsformulier (link)
De traditionele voorjaarsexcursie van de DPV staat dit jaar in het teken van de begraafcultuur. Het thema is afgeleid van het boek 100 eeuwen begraven rond Anloo, dat in mei 2018 is gepresenteerd in de Magnuskerk van Anloo. Medeauteur en DPV-lid Lukas Hoven heeft over dit onderwerp op 4 december 2018, een goedbezochte lezing gegeven voor de DPV-leden. Onder zijn leiding zullen we op zaterdag 6 april a.s. twee van de mooiste landgoederen van Drenthe bezoeken. Op beide terreinen is sprake van een uitzonderlijk mooie verwevenheid van (prehistorische) grafcultuur, landschapsgeschiedenis, natuurontwikkeling en oorlogsverleden. De fotografen onder ons zullen extra genieten van de prachtige routes en de vele bezienswaardigheden onderweg.
Landgoed Heidehof
Het ochtendprogramma staat in het teken van het Landgoed Heidehof bij Eext. Begin vorige eeuw heeft Jan Melchior Everts (houthandelaar uit Wildervank) hier een groot stuk heideveld aangekocht en deels ingeplant voor de houtproductie. Voor de familie is aan de ‘provinciale weg’ een groot buitenhuis gebouwd: villa Heidehof. In de loop der jaren is het terrein enkele keren van eigenaar gewisseld. In 1996 kochten de huidige eigenaren Dolf van der Weij en Annetje Braat het landgoed. Zij hebben het in 2000 aanmerkelijk vergroot door de aankoop van 42 ha naastgelegen landbouwgronden, die zijn omgevormd tot nieuwe natuur. Het deelgebied de Keten vormt nu een prachtige verbinding tussen het oude landgoed en de boswachterij Gieten-Gasselte. De hoge natuurwaarden van het gebied en de rijke (prehistorische) geschiedenis vormen belangrijke uitgangspunten voor de verdere inrichting en beheer van het landgoed. Doelstellingen zijn onder andere het versterken van de kwaliteit van natuur en het herstel van de relatie tussen mens en natuur. Tijdens de wandeling door het oudste gedeelte van de Heidehof komen bijzondere plekken en verhalen uit de Tweede Wereldoorlog aan de orde. We komen langs de unieke plek waar in 2001 onder leiding van archeologen van het Drents Museum door vrijwilligers (w.o. DPV-ers) een replica van de boomstamkano van Pesse is gemaakt. We zien prachtige natuur en bezoeken opmerkelijke grafheuvels met fraaie namen als ‘Paardenstal’ en ‘Ketenberg’. De DPV heeft al in 1927 en 1947 onder leiding van prof. Van Giffen excursies gemaakt naar opgravingen van de Ketenberg. Een in deze grafheuvel gevonden graf van ‘moeder en kind’ uit de Klokbekerperiode heeft de eigenaren Dolf van der Weij en Annetje Braat geïnspireerd het landgoed Heidehof uit te breiden met een natuurbegraafplaats. De begraafplaats is genoemd naar de op het terrein liggende pingoruïne ‘Hillig Meer’ en in 2013 in gebruik genomen. De ochtendwandeling wordt afgesloten met een bezoek aan de natuurbegraafplaats en de pingoruïne. We bekijken ook de laatste uitbreiding van 2016-2017 en de toen gereconstrueerde pingowal. Het Landgoed Heidehof omvat nu bijna 200 ha en Natuurbegraafplaats Hillig Meer is een van de grootste van Noord-Nederland.
(Oorspronkelijke) Villa Heidehof
Foto: ter beschikking gesteld door 'Heidehof.org'
Landgoed Terborgh (Evertsbos)
Na de lunch op Landgoed Heidehof vertrekken we per auto via het prachtige dorpje Anderen naar de parkeerplaats van het Landgoed Terborgh, ten zuiden van Anloo. Het landgoed wordt in de volksmond vaak Evertsbos genoemd. Deze naam verwijst naar de grondlegger van het landgoed Dirk Everhard Everts, broer van Jan Melchior Everts de stichter van het Landgoed Heidehof. Vanaf 1914 is het gebied Terborgh grotendeels ingericht als productiebos. Na een eeuw bosbeheer is nu een gevarieerd ‘natuurlijk’ bos ontstaan. In de loop der jaren is ook het Landgoed Terborgh uitgebreid tot ca. 200 ha. De familie heeft het grootste gedeelte in 1972 in eigendom, beheer en onderhoud overgedragen aan Staatsbosbeheer.
We maken een wandeling langs onder meer de oude Zuidesch van Anloo, door een strubbenbos en via een door grote stormschade ontstaan heideveld naar een zeer beladen plek uit de Tweede Wereldoorlog. We passeren op meerdere plaatsen prehistorische grafheuvels en een zeer fotogeniek gelegen ven (pingoruïne) met de intrigerende naam Galgwanderveen. Langs de historische Grootesch van Eext lopen we weer het landgoed in om via een complex grafheuvels een bezoek te brengen aan het in 2015 in gebruik genomen Urnenveld Anloo. Het toegangshek vermeldt een treffende slogan: ‘Als een reis uit het verre verleden via het heden naar de eeuwigheid’. Hier zal de heer Jan ten Sijthoff, beheerder van het Urnenveld en voorzitter van de Stichting Pinetum Terborgh zich bij ons voegen. We wandelen door het naastgelegen uit de jaren ’50 daterende Pinetum Anloo met een grote collectie coniferen. We komen langs hunebed D11 en passeren de rustieke privébegraafplaats van de familie Everts. In de eerste helft van de 20e eeuw hebben op het Landgoed Terborgh meerdere archeologische opgravingen plaatsgevonden. De resultaten komen tijdens de wandeling aan de orde.
Het Onderduikershol Anloo
Foto: Lukas Hoven
