Buitenlandexcursie West-Vlaanderen en Artois

Er zijn 35 deelnemers. De excursie is volgeboekt!

De komende buitenlandse reis gaat naar West-Vlaanderen en Artois en vindt plaats van 17 tot 21 mei 2024. De excursieleider is Marie-France van Oorsouw

Na in 2023 westwaarts te zijn afgereisd, richten we in 2024 onze blik en bus naar het zuiden. Het aanbod qua perioden en objecten in deze regio is zeer gevarieerd, van prehistorie tot 20e eeuw en van archeologische parken tot grafheuvels, dolmens en een donjon, maar ook een voor bezoek opengesteld depot/conserveringsatelier. Bovendien hebben we in dit gebied de mogelijkheid om aandacht te besteden aan een niet eerder belicht, maar tegenwoordig wel populair thema; de zogenaamde conflictarcheologie.

De reis is om het Pinksterweekend heen gepland en duurt vijf dagen, met één overnachting in Kortrijk (België) en drie overnachtingen in Arras (Frankrijk). In die vijf dagen doen we dus drie landen aan, ons eigen land meegerekend. Met recht een buitenlandse excursie, waarin we deels gewoon met Nederlands terecht kunnen!

Klik hier voor de zakelijke informatie

Klik hier voor het inschrijvingsformulier
 

Reisbeschrijving

Vrijdag 17 mei

Na een koffiestop bij Arnhem maken we onze eerste ‘echte’ stop in Eindhoven, bij het preHistorisch Dorp, [1] zie nummer 1 op onderstaand kaartje. Hier vinden we een dorp in de stad, met gereconstrueerde woningen van prehistorie tot Middeleeuwen. Het preHistorisch Dorp begon in 1982 met één boerderij uit de IJzertijd en is sindsdien aanmerkelijk uitgebreid. Tegenwoordig is er ook een zogenaamde ArcheoFactory, een interactieve expositie over het gebruik van nieuwe technieken in de archeologie. Directeur Yvonne Lammers-Keijsers leidt ons persoonlijk rond en aansluitend lunchen we in het Dorp, in Herberg Den Bonten Os.

We passeren de grens met onze zuiderburen en zetten koers naar Ronse (B.), waar in het Kluisbos en Muziekbos twee groepen grafheuvels liggen van de ons bekende Hilversum-groep (Bronstijd). In het Muziekbos [2] stappen we uit en ontvouwt zich een pittoresk tafereel, met twee grafheuvels omringd door bomen. Boven op één daarvan staat de Geuzentoren, een 19e-eeuwse uitkijktoren/folly. We worden ontvangen door deskundige(n) Bart Cherretté en/of Ruben Pede, die ons alles kunnen vertellen over het 19e-eeuwse onderzoek in het Muziekbos en recente vergelijkbare ontdekkingen elders in Ronse.

Aansluitend rijden we verder naar Kortrijk, waar we overnachten in een centraal gelegen hotel.

Zaterdag 18 mei

We beginnen de dag met een korte wandeling door de historische binnenstad. We lopen naar de Groeningepoort, die is gebouwd ter gelegenheid van de 600e verjaardag van de Guldensporenslag in 1302. Middeleeuwse conflictarcheologie dus! De poort geeft toegang tot het Groeningepark (met monument), op de locatie waar de slag plaatsvond [3].

Aansluitend beleven we het klank- en lichtspel over de Guldensporenslag in de Gravenkapel [3] van de Onze-Lieve-Vrouwekerk. In de kerk zijn bodemvondsten van de slag te bekijken en de beroemde Kist van Oxford is er tentoongesteld. De kist is slechts enkele jaren na de slag gemaakt en er staan taferelen uit de slag op afgebeeld.

We lunchen voorbij Diksmuide en gaan vervolgens naar de Dodengang [4] of ‘Boyau de la Mort’, een goed bewaard Belgisch loopgravenstelsel uit de Eerste Wereldoorlog. We kunnen er zelf doorheen lopen en misschien iets ervaren van het afzien door de soldaten. Het bijbehorende museum maakt de geschiedenis inzichtelijk met foto’s en objecten.

Tot slot brengt de bus ons naar de Kemmelberg [5]. Hoewel het Keltisch oppidum dat hier ligt niet zichtbaar is, vertegenwoordigt de locatie een interessant verhaal: veel perioden vanaf het Paleolithicum, het oppidum uit de IJzertijd, een Romeinse steengroeve, een Frans WO I-massagraf en zelfs een bunker uit de Koude Oorlog. Niemand minder dan prof.em. Jean Bourgeois stapt aan de voet van de berg bij ons in de bus en zal ons er alles over vertellen. Daarna vertrekken we richting Arras (F.), waar we drie nachten doorbrengen in een hotel dat in hartje centrum ligt.

Zondag 19 mei

We koersen westwaarts, naar Bours. Daar bezoeken we een van oorsprong 14e-eeuws omgracht zandstenen bouwwerk dat weliswaar karakteristieken heeft van een kasteel, maar in feite het versterkte huis was van de Heren van Bours. Door de eeuwen heen is het vaak beschadigd geraakt in conflicten, maar het werd nooit geheel verwoest. We krijgen een rondleiding in deze charmante, geheel gerestaureerde ‘donjon’ [6].

Liefhebbers van megalithische monumenten kunnen vandaag hun hart ophalen. We gaan eerst richting Fresnicourt, waar we La Table des Fées [7] aandoen. Een hunebed, meer precies een fors ganggraf, dat helaas in de 19e eeuw deels is ontmanteld, maar ooit zeer indrukwekkend moet zijn geweest.

Na een lunch onderweg stopt de bus in Mont St. Eloi, waar een kleine wandeling ons bij Les Pierres Jumelles [8] brengt. Deze twee sympathieke menhirs worden ook wel ‘Pierres Droites’ of ‘Pierres du Diable’ genoemd.

Daarna koersen we naar Étrun om ons in het Camp de César [9] te begeven. Oorspronkelijk een oppidum van de Gallische Atrebates, juist als bescherming tégen Caesar aangelegd. Een forse aarden wal op een strategische, hooggelegen plek bij de samenvloeiing van twee rivieren, de Guy en de Scarpe, aangelegd in 80-70 v.Chr. Maar de Romeinen verslaan ook hier de Galliërs en stichten vervolgens verderop de stad Nemetacum, die wij nu kennen als Arras of Atrecht.

Tot besluit van deze dag rijden we naar Dainville voor een bezoek aan het Maison de l’Archéologie du Pas de Calais [10]. Het is het archeologisch depot van het departement en herbergt ook conserverings- en onderzoekslaboratoria. We krijgen een rondleiding door het gebouw en bekijken aansluitend de tentoonstelling ‘Un pied dans la tombe: du terrain, au labo, une enquête anthropologique’ die het onderzoek van menselijk botmateriaal uit graven behandelt.

Maandag 20 mei

In de ochtend rijden we naar Hamel voor La cuisine des Fées [11], ook wel het Dolmen du Bois genoemd. Wederom een hunebed, een allée couverte ditmaal, en wederom incompleet. Dit dolmen had u nog tegoed; het staat als Le Pierre à Chavattes in het gidsje van de Bekken van Parijs-reis (2018), maar is toen overgeslagen.

Aansluitend gaan we noordwaarts, naar Douai. Daar houden we halt bij Arkéos [12], een modern archeologisch museum over de streek met een rijke collectie vanaf het Paleolithicum. Het museum biedt een overzichtelijke opstelling met teksten in het Nederlands. Ze hebben tegen die tijd de tentoonstelling ‘Néandertal fait son chaud: 200 000 ans de changements climatiques et culturels’. Ook is er een themapark dat exclusief gewijd is aan de Middeleeuwen, met een portus met markt met handwerkslieden, een taveerne en een motte, alle van omstreeks het jaar 1000. De huizen in de portus zijn deels gebouwd naar plattegronden uit Douai en deels gebaseerd op huizen uit Dorestad. Op de markt in de portus is een zeer verdienstelijke pelgrimsinsignegieter actief.

Om bij te komen van dit alles heeft u een vrije middag in Douai, waar u ook op eigen gelegenheid luncht. U kunt bijvoorbeeld het Musée de la Chartreuse bezoeken, in een voormalig Kartuizerklooster, of het 14e-eeuwse belfort, of een boottocht maken op de Scarpe. Aan het eind van de middag brengt de bus u weer naar Arras.

Dinsdag 21 mei

Op de terugweg strekken we de benen op de Archéosite d’Aubechies (B.) [13], met een interessante verzameling van archeologische reconstructies. Van Neolithicum tot en met Romeins, die laatste periode inclusief een ‘necropolis’, een tuin en een Romeinse platbodem. In één van de gebouwen is een boeiende permanente expositie, gewijd aan vereringen, geloven en rituelen. Hier krijgen we een rondleiding.

Ten afscheid picknicken we op de site met ons uit Arras meegekregen lunchpakket, waarbij we een proeverij van (laagalcoholisch) Gallisch bier aangeboden krijgen. Gevoed en gelaafd aanvaarden we vervolgens de terugreis.

Klik hier voor de zakelijke informatie

Klik hier voor het inschrijvingsformulier